Erna Rosenstein, Aubrey Williams. Ziemia otworzy usta
Publikacja towarzysząca wystawie mającej na celu odnalezienie powiązań i analogii oraz zagłębienie się w dialog zaistniały między wyrażoną w abstrakcyjnych i surrealistycznych formach twórczością dwojga artystów Erny Rosenstein i Aubrey'ego Williamsa.
Niniejsza publikacja oraz wystawa, której towarzyszy, to efekty zainicjowanego w Muzeum Sztuki dialogu pomiędzy twórczościami Aubrey’ego Williamsa, malarza z Gujany związanego z Wielką Brytanią, oraz Erny Rosenstein, urodzonej we Lwowie polskiej artystki żydowskiego pochodzenia. Współobecność ich prac w kolekcji Muzeum Sztuki oraz powinowactwa odnajdywane w twórczości obojga stanowią punkt wyjścia do refleksji o sztuce, w której praca z trudną historią i diasporyczną tożsamością znajduje wyraz w abstrakcyjnych i surrealistycznych formach. Dialog ten inicjuje dyskusję na temat powidoków Holokaustu i kolonializmu w latach 50. i 60. xx wieku oraz dziś, a także nad tym, jak nawiedzają one naszą teraźniejszość i na nią wpływają.
Konfrontacja dwóch wyjątkowych ścieżek artystycznych nie tylko daje okazję, by przyjrzeć się ich specyfice w nowym świetle, ale także, by przemyśleć kategorie z historii powojennego malarstwa i studiów nad pamięcią społeczną. Spotkanie to pozwala ukazać sposoby, w jakie niegeometryczna abstrakcja przenosiła traumę przemocy dwóch historycznych tragedii, sposoby tworzenia się pamięci o nich oraz sposoby ich reprezentacji, zadając pytania o relacje i możliwości porównań pomiędzy nimi.
Publikacja zarysowuje wątki i konteksty wynikające z tego niezwykłego spotkania. Esej kuratorski wprowadza najważniejsze tematy dialogu pomiędzy Erną Rosenstein i Aubreym Williamsem: prowadzi czytelników i czytelniczki przez biografie twórców oraz ich zainteresowanie tym, co ukryte w głębi ziemi, ale wymagające ujawnienia. Kobena Mercer analizuje sposoby komunikowania traumatycznych wspomnień i diasporycznych tożsamości poprzez stosowanie biomorficznych kształtów w malarstwie obojga artystów.
Autor czyni rozróżnienie pomiędzy tragicznymi przeżyciami Rosenstein – naocznej świadkini Holokaustu – a biografią Williamsa jako potomka afrokaraibskich przodków. Jednocześnie zwraca uwagę na „życie po życiu” przemocy. Teksty Barbary Piwowarskiej i Hope Strickland przybliżają wybrane wątki z twórczości Rosenstein i Williamsa. Piwowarska przygląda się recepcji twórczości Rosenstein i relacji artystki z Muzeum Sztuki, Strickland natomiast zwraca się ku archiwum pozostawionym przez Williamsa. W ostatnim eseju Katarzyna Bojarska osadza dzieła Rosenstein i Williamsa w perspektywie nakładających się na siebie chronologii, wspomnień i przestrzeni związanych z pamięcią kolonializmu i Zagłady. Takie ujęcie pozwala tworzyć sytuację relacyjności i rozmowy, stając się jednocześnie wezwaniem do troski o wspólną przeszłość i teraźniejszość.
Tekstom esejów towarzyszą reprodukcje wybranych obrazów i rysunków prezentowanych na wystawie, a także innych omawianych w nich prac.
Wydawca: Muzeum Sztuki w Łodzi
Autorzy tekstów: Jakub Gawkowski, Kobena Mercer, Hope Strickland, Barbara Piwowarska, Katarzyna Bojarska
Tłumaczenie tekstów: Aleksandra Paszkowska
Redakcja: Jakub Gawkowski
Koordynacja wydawnicza: Martyn Kramek, Andżelika Bauer
Projekt graficzny: Ryszard Bienert
ISBN 978-83-66696-30-3
Rok wydania: 2022
Format: 21,8 x 26,1 x 1,4 cm
Oprawa: miękka
Ilość stron: 216
Ilość ilustracji: ok 41 (barwne)
Język: wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie
Publikacja towarzysząca wystawie „Erna Rosenstein, Aubrey Williams. Ziemia otworzy usta” 28.10.2022 – 12.02.2023 Muzeum Sztuki | ms2 Ogrodowa 19, Łódź
