31 marca (niedziela) wszystkie oddziały Muzeum Sztuki w Łodzi będą nieczynne. Zapraszamy do odwiedzin w pozostałe dni.

„Pałac” i „Praca, praca, praca (praca)”. Podwójne oprowadzanie kuratorskie po wystawach ms1

Oprowadzania kuratorskie w ms1 to okazja, by obejrzeć jedne z najnowszych projektów wystawienniczych Muzeum Sztuki w Łodzi. Po ekspozycji „Jasmina Cibic. Pałac” oprowadzi publiczność Agnieszka Pindera, a do obejrzenia wystawy „Praca, praca, praca (praca). Céline Condorelli i Wendelien van Oldenborgh” zaprasza Daniel Muzyczuk. Ekspozycje łączy fakt, iż ukazują – w różnym stopniu i formie – pracę artystek z medium, jakim jest film, przypominając jednocześnie o ważnej roli kobiet we wspomnianej dziedzinie twórczości.

INFO

Miejsce

ms1, ul. Więckowskiego 36, 1 i 2 piętro

wstęp

w cenie biletu na wystawę

Czas

29 czerwca 2021, godz. 17:30

Jasmina Cibic przekształciła galerię na pierwszym piętrze dawnego pałacu u zbiegu ulic Więckowskiego i Gdańskiej w Łodzi w opowieść o solidarności w obliczu kryzysu, ale także o sztuce manipulacji. Snuje ją za pomocą filmu, fotografii, rzeźb oraz dźwięku.

Co łączy Pałac Narodów w Genewie, stołeczny stalinowski drapacz chmur oraz znacjonalizowany pałac fabrykancki w Łodzi? Kto ma szansę na nowo zjednoczyć podzielone społeczeństwo: architekt, polityk czy artysta? Jak dochodzi do powstania estetyki narodowej? Co niesie za sobą gest obdarowywania? To pytania, które w swoim najnowszym projekcie stawia Jasmina Cibic, artystka wizualna problematyzująca temat instrumentalizacji kultury.

Punktem wyjścia dla wystawy jest film zatytułowany „Dar”. Za pomocą alegorii Cibic testuje w nim koncepcję, zgodnie z którą poprzez sztukę można przeciwdziałać polaryzacji społecznej. Realizacja przedstawia trzech finalistów konkursu na prezent dla podzielonego narodu: Inżyniera, Dyplomatę i Artystę. Każdy z nich proponuje inne sposoby nawiązania relacji i przywrócenia komunikacji między zwaśnionymi obywatelami. Wszystkie sceny nagrano w budynkach, które w międzynarodowej polityce są przykładami najważniejszych darów w Europie XX wieku. Są to siedziba Francuskiej Partii Komunistycznej w Paryżu (dar architekta Oscara Niemeyera), Pałac Narodów (ufundowany przez członków Ligi Narodów) oraz Pałac Kultury i Nauki (dar Stalina dla Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej). Mieszczą się w nich instytucje, które powołano w służbie społeczeństwu, celem dbania o zapewnienie światowego pokoju, rozwój edukacji i kultury. Tę ostatnią rolę pełni też Pałac Maurycego Poznańskiego, dziś siedziba Muzeum Sztuki w Łodzi, gdzie prezentowany będzie projekt Cibic.

Wybrane przez artystkę miejsca są w filmie czymś więcej niż scenografią. Sportretowane w „Darze” budynki zostały wzniesione w czasie gdy Europa doświadczyła kryzysów gospodarczych oraz humanitarnych. Począwszy od międzywojnia, przez okres odbudowy po drugiej wojnie światowej, po burzliwe lata osiemdziesiąte. Cibic interesują tego rodzaju symbole ponadnarodowych sojuszy, wznoszone w imię wspólnych interesów czy ideologii, które niekoniecznie przetrwały próbę czasu. Architektura uwieczniona w Darze służy także przyjrzeniu się sposobom kształtowania stylu narodowego oraz wykorzystania kultury jako narzędzia politycznego.

Narracja „Pałacu” nie ogranicza się jednak do odniesień architektonicznych. W amfiladzie pałacowych pokoi zgromadzone zostaną także wizerunki innych darów przekazanych w dowód wiary we wspólne ideały. Znajdą się wśród nich krzewy róż wyhodowanych w hołdzie politykom zasłużonym w walce z faszyzmem. Zobaczymy też choćby pałeczki sztafetowe przekazywane liderowi federacji jugosłowiańskiej podczas corocznych obchodów zrzeszających obywateli wszystkich republik. Ponadto na wystawie po raz pierwszy pokazany zostanie fotograficzny portret Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej. Hojny dar europejskich twórców w odpowiedzi na apel grupy „a.r.”, oddany następnie pod opiekę łódzkiego muzeum.

W projekcie wybrzmiewają echa alternatywnych ekonomii opartych na szczodrości i solidarności, ale towarzyszą im także historyczne przykłady porażek wynikających z traktowania kultury instrumentalnie. Wśród tych ostatnich być może najbardziej malownicze fiasko, jakie zobaczymy, to brak rozstrzygnięcia w konkursie na flagę dla Ligii Narodów. Była to ponadnarodowa instytucja zapewniająca opiekę słabszym, wspierająca odbudowę i rozwój ekonomiczny, czy wymianę naukową. Ostatecznie żaden projekt nie został wybrany, w obawie, że faworyzowanie jednych emblematów kosztem innych może zagrozić spójności organizacji. Być może to właśnie takie nieudane próby wdrożenia strategii miękkiej siły mogą skłonić nas do ponownego przemyślenia potencjału odporności kultury na kolonizację przez siły polityczne.

________

Wystawa Céline Condorelli i Wendelien van Oldenborgh to zarazem spotkanie twórczości dwóch artystek, jak i efekt ich współpracy nad projektem dla Muzeum Sztuki w Łodzi. Rozwija się on wokół najważniejszej przestrzeni muzeum, czyli zaprojektowanej w 1947 roku przez Władysława Strzemińskiego Sali Neoplastycznej.

Tytuł wystawy bazuje na powtórzeniu. Dosłownie odnosi się do doświadczenia, które jest udziałem publiczności oglądającej na ekspozycji kolejne prace. Ale wskazuje też na wszystkie te – często niewidoczne – aktywności, które wytwarzają doświadczenie estetyczne. Są to procesy umożliwiające najpierw zaistnienie tych prac, następnie zaprezentowanie ich w przestrzeni wystawowej, wreszcie odbiór i ich finalne przepracowanie przez publiczność.

Praca artystek, produkcja dzieł sztuki, praca publiczności. Jednym z podstawowych doświadczeń modernizmu jest próba stworzenia infrastruktury sprzyjającej współpracy i społecznym interakcjom. Sala neoplastyczna w Muzeum Sztuki w Łodzi pomyślana jest właśnie jako takie miejsce. Od samego początku przeznaczona była do ekspozycji kolekcji europejskiej awangardy. Najpierw kolektywnie zgromadzonej przez artystów z inicjatywy grupy „a.r.”, następnie przekazanej do muzeum, a co za tym idzie podarowanej całemu społeczeństwu. Z drugiej strony, Sala to także przestrzeń, w której możemy zaobserwować eksplorowane przez awangardę sprzeczności pomiędzy: indywidualizmem i wspólnotą, estetyką i polityką, czy pracą i czasem wolnym. Projekt Strzemińskiego uwidacznia te napięcia.

Condorelli i van Oldenborgh również aranżują spotkania lub tworzą warunki do ich zaistnienia. Ich praktyki spotykają się w korzystaniu z archiwum nowoczesności: modernistycznej architektury, dizajnu, muzeów, fabryk, centrów kultury, teatrów robotniczych czy produkcji filmowej. Przywołując ślady niedawnej przeszłości, artystki stawiają pytania o współczesne warunki wytwarzania kultury i wspólnoty w relacji do globalnych przemian pracy. Co produkują fabryki, którymi stały się muzea, teatry, domy kultury? Na czym polegają współzależności między kulturą wizualną a produkcją przemysłową? W jaki sposób kultura wspiera bądź blokuje walkę kobiet i mniejszości o głos w przestrzeni publicznej?

Wielogłos pytań i wątków wynika z samej struktury, sposobów prod
ukcji a zarazem oddziaływania prac artystek. Ich stawką nie jest stworzenie dzieł przedstawiających jakieś problemy z autorskiego punktu widzenia. Dzieła Condorelli i van Oldenborgh ujawniają przede wszystkim zaangażowane w ich powstanie procesy pracy, materiały i relacje społeczne. Wymagają też zaangażowania oraz intelektualnej aktywności od spędzających w muzeum czas wolny widzów i widzek. Czy jest to więc dla publiczności rzeczywiście czas wolny?

Metody pracy van Oldenborgh czerpią z formatu produkcji filmowej. Uczestniczki jej projektów często współtworzą ich scenariusze. Wśród pokazywanych na wystawie instalacji audiowizualnych zobaczymy m.in. efekt jej wspólnego działania ze studentkami i absolwentkami łódzkiej Szkoły Filmowej. Kobiecy kolektyw odniesie się do patriarchalnych tradycji edukacji filmowej i współczesnych warunków produkcji w kinematografii. Tak jak w innych projektach van Oldenborgh, scenariusz tego działania rozwijał się dopiero w interakcji, w trakcie wspólnej pracy nad filmem. Praktyka Condorelli skupia się zaś na pojęciu tzw. struktury wspierającej. Są to obiekty i zjawiska, które umożliwiają pojawienie się i ekspozycję dzieł sztuki. W zbiorze tym znajdują się zarówno przedstawienia finansowych warunków produkcji artystycznej, jak i ściany i gabloty. Artystka często aranżuje przestrzenie przeznaczone do wspólnotowych doświadczeń, takie jak kina, rzeźby w miejscach publicznych czy kawiarnie. Tym razem wkracza w przestrzeń stanowiącej serce Muzeum Sztuki w Łodzi Sali Neoplastycznej, pytając o kierunki aktualnych przemian warunków wytwarzania kultury i doświadczeń estetycznych.

Podziel się informacją

INFO

Miejsce

ms1, ul. Więckowskiego 36, 1 i 2 piętro

Czas

29 czerwca 2021, godz. 17:30

wstęp

w cenie biletu na wystawę

Podziel się informacją