Ein Augenblick. Grzegorz Gwiazda

Ein Augenblick

Ein Augenblick (z niem. mgnienie oka) jest próbą uchwycenia ciągłości naszego istnienia, rozciągnięcia TERAZ na nieco dłużej, stąd formy rzeźby nie opisują wyłącznie kształtów figury, ale także ruch. Inspiracją do tej rzeźby stała się zawarta w Czarodziejskiej górze refleksja nad czasem. Thomas Mann zastanawia się tam czy możliwe jest opowiedzenie czasu czystego bez dodatkowej treści. I od razu sobie odpowiada, że byłoby to zadanie niedorzeczne niczym próba nazwania muzyką trzymanego godzinę akordu. „Opowiadanie bowiem podobne jest w tym do muzyki, że czas wypełnia, że go «całkowicie zapełnia», że go «dzieli» i sprawia, że «ma jakąś treść» i «coś w nim się dzieje»… Czas jest tak samo składnikiem opowieści, jak składnikiem życia - jest równie nierozerwalnie z nią związany, jak z ciałami w przestrzeni”. Te ostatnie słowa wskazują na tożsamość rzeźby i muzyki. Wszak obiekt przestrzenny objawia się nam tylko w części — reszta jest wspomnieniem lub tajemnicą. Jerzy Jarnuszkiewicz także zauważył to podobieństwo najbardziej materialnej ze sztuk — rzeźby, i najbardziej abstrakcyjnej — muzyki: „Rzeźba jest czymś, co na absolutnie różnych krańcach się znajduje i co ma skądinąd [z muzyką] wszystko wspólne”. Z jednej strony mówi się na przykład o masie dźwięku i fakturze muzycznej, czyli zasadzie łączenia melodii, z drugiej — o melodyczności linii opisującej bryłę. Ponadto forma przestrzenna wymaga dłuższej percepcji niż obraz, gdyż realizację rzeźbiarską musimy obejrzeć ze wszystkich stron. Nie sposób objąć całości jednym spojrzeniem, bo co najmniej połowa pozostaje zakryta. Potrzeba czasu, aby ukazały się rzeczy początkowo niewidoczne. Albo dopiero zobaczymy znaczne części realizacji, wcześniej żywiąc jakieś przeczucia, albo mamy w pamięci to, co już widzieliśmy. Tym różni się muzyka, opowieść i rzeźba od innych sztuk plastycznych, gdzie całość objawia nam się od pierwszego wejrzenia. Rzeźba posiada ten potencjał tajemnicy, ekscytacji z odkrywania i niedosytu płynącego z faktu, że nie możemy mieć przed oczami CAŁOŚCI. W tym sensie przypomina nasze życie, w którym nieustannie zwracamy się do tego co było, lub tego co będzie w rezultacie zapominając o tym, że nasze życie jest jak mgnienie oka, a jedyna dostępna rzeczywistość jest teraz.

Grzegorz Gwiazda

Grzegorz Gwiazda (ur.1984)

Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu i w Warszawie, stypendysta Accademia de Belle di Brera w Mediolanie. W 2009 roku uzyskał dyplom z wyróżnieniem w pracowni rzeźby prof. Adama Myjaka. Pięć lat później obronił pracę doktorską w warszawskiej ASP, a w 2019 uzyskał habilitację (przewód w ASP w Krakowie). W latach 2010–2023 pracował w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie, a od 2015 roku w Barcelona Academy of Art. Obecnie prowadzi pracownię rzeźby w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dwukrotny laureat międzynarodowego konkursu sztuki figuratywnej Fundació de les Arts i els Artistes, nagrodzony w 2018 roku przez magazyn „Arteon”. Swoje prace prezentuje m.in. w stałej kolekcji Museu Europeu d’Art Modern w Barcelonie, gdzie w 2017 roku odbyła się jego obszerna retrospektywna wystawa indywidualna. Autor realizacji w przestrzeni publicznej, w tym czteroipółmetrowej rzeźby wykonanej na podstawie pracy progresja (brąz, 2017) dla Chongqingu (Chiny) we współpracy z Sichuan Institute of Fine Arts.

Grzegorz Gwiazda to jeden z najwybitniejszych przedstawicieli młodego pokolenia polskich rzeźbiarzy, daje nadzieję, że rzeźba –  jako segment współczesnej twórczości – ma szansę przezwyciężyć oczywisty kryzys w jakim ostatnich latach jest pogrążona. I to zarówno w wymiarze edukacyjnym (mało osób chce dzisiaj ryzykować studiowanie rzeźby), jak i promocyjnym (indywidualnie nie sposób udźwignąć kosztów zmaterializowania rzeźbiarskiej koncepcji w rokującej sukces skali).

W 2023 Muzeum Sztuki w Łodzi dokonało zakupu trzech prac artysty: Ein Augenblick, 2019/2023 (brąz, wys. ca. 200 cm), Shamefaced, 2015/2023 (brąz, wys. 200 cm) i Stojący inaczej, 2017/2023 (żywica, wys. 150 cm). Nabycie jego prac do Muzeum poszerza zbiory placówki o przykład najnowszej polskiej sztuki rzeźbiarskiej, która stanowi swoisty powrót do monumentalnego i ekspresyjnego potencjału tej techniki.

Zakup dzieł sztuki – rzeźb Grzegorza Gwiazdy i archiwum twórczego Zygmunta Krauze
 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z rezerwy budżetu państwa