Nr 36/2020 Folia Philosophica . Ethica – Aesthetica – Practica. Krytyka artystyczna dwudziestolecia międzywojennego. Między estetyką filozoficzną i sztuką nowoczesną – cz. 2
Publikacja skupia się na postaci Debory Vogel - pisarki, poetki, krytyczki i filozofki, porusza zagadnienia, które wiążą się z jej filozoficznym namysłem nad nowoczesnością, oraz refleksją nad znaczeniami i funkcją nowoczesnej sztuki.
Teksty zebrane tym tomie są rozszerzoną i zmodyfikowaną wersją referatów zaprezentowanych w ramach konferencji, która miała miejsce w Muzeum Sztuki w Łodzi w dniach 22–23 lutego 2018 roku. Niniejszy tom, będący dopełnieniem tamtego, w przeważającej mierze skupia się na postaci Debory Vogel autorki, której krytyczne pisarstwo i filozoficzne inspiracje wciąż wydają się w Polsce słabo rozpoznane – na refleksji estetycznej Debory Vogel (1902–1942).
Głęboki związek pisarstwa Vogel z doświadczeniem nowoczesności – niekoniecznie tej najbardziej spektakularnej i zorientowanej przyszłościowo, lecz raczej nowoczesności marginesów i peryferii, uwidoczniony został w ramach pokazywanej w Muzeum Sztuki na przełomie 2017 i 2018 roku wystawy Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta2.
Na gruncie krytyki sztuki najbardziej znanymi tekstami Vogel są zapewne jej komentarze z lat 30. dotyczące montażu i fotomontażu – korespondujące ze współczesnymi poszukiwaniami twórców Artesu i odwołujące się wprost do ich prac. W teoretycznej refleksji Vogel, jak i w zbieżnych z nią jej własnych poetyckich eksperymentach, twórcy tej grupy, na ogół nieskorzy do teoretyzowania, mogli znaleźć uzasadnienie i uprawomocnienie swoich artystycznych poszukiwań. Pokrewieństwo między koncepcjami Vogel a twórczością lwowskich artystów wyrażało się też w zainteresowaniu estetyką małomiasteczkowej tandety i kiczu, w swoistej czułości okazywanej formom „upadłej”, zdegradowanej materii. Krytyczna refleksja Vogel wykraczała jednak daleko poza ten kontekst, obejmując różne nurty we współczesnej sztuce i literaturze, oraz pozostając w dialogu z aktualną filozofią i estetyką niemiecką, z którą była dobrze obeznana. Oryginalność perspektywy myślowej Vogel zasadza się na ścisłym powiązaniu zagadnień estetycznych i epistemicznych, skupieniu nie tyle na kwestiach estetycznego wartościowania, co na problematyce kształtowania artystycznego i postrzegania.
Teksty prezentowane w tym tomie koncentrują się na różnych aspektach powiązań, jakie Debora Vogel w swojej estetyce widziała między rzeczywistością sztuki a światem życia. Anna Maja Misiak rekonstruuje teoretyczne koncepcje Vogel, sytuując je w kontekstach współczesnej niemieckiej filozofii i krytyki sztuki, uwidaczniając m.in. jej związki z koncepcjami Lu Märten i Alferda Behne, a także inspiracje czerpane z witalistycznych, biosemiotycznych idei Jakoba von Uexkülla. To właśnie koncepcje tego ostatniego – silnie oddziałujące na współczesną filozofię, na rozwój refleksji fenomenologicznej i na współczesnych artystów, utwierdzały Vogel w jej przekonaniu o organicznym związku życiowych funkcji i form postrzegania z formami artystycznymi. Agnieszka Rejniak-Majewska, Paweł Polit
Wydawca: Muzeum Sztuki w Łodzi i Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Autorzy tekstów: Agnieszka Rejniak-Majewska, Paweł Polit, Anna Maja Misiak, Anastasiya Lyubas, Iwona Lorenc, Renata Piątkowska
Redakcja: Agnieszka Rejniak-Majewska, Paweł Polit
Projekt graficzny: Agencja Reklamowa efectoro.pl
ISSN 0208-6107
Rok wydania: 2020
Format: 17 x 24 x 0,6 cm
Oprawa: miękka
Ilość stron: 94
Ilość ilustracji: ok 24 (16 barwnych i 8 czarno-białych)
Język publikacji: polski
Regulamin księgarni Kontakt
