Muzeum Przyszłości 03: Muzeum w mieście

W naszej dyskusji chcemy poruszyć kwestie projektowania instytucji kultury i placówek wystawienniczych. Zastanowimy się, czy i jak uwzględnia się w tym procesie usytuowanie muzeów i galerii w mieście, a także, schodząc bliżej tkanki społecznej miasta, w jaki sposób powstanie nowej instytucji wpływa na otaczającą ją społeczność. Czy na etapie projektowania instytucji można sprawić, że będzie ona bardziej przyjazna ludziom, a także, że będzie odpowiadała na zapotrzebowania mieszkańców konkretnej dzielnicy, miasta czy regionu?

Postaramy się również przeanalizować, jakiego rodzaju zachęty wprowadzają instytucje dla swoich sąsiadów, by ci częściej je odwiedzali i aktywnie współtworzyli te miejsca. Na ile infrastruktura tych przestrzeni – obecność kawiarni, ogrodu, parkingu samochodowego i rowerowego, dostępność dla osób o nienormatywnej motoryce – determinuje frekwencję instytucji i sprawia, że staje się ona miejscem spędzania wolnego czasu?

Podczas rozmowy rzucimy również światło na kwestię wpływu pandemii i towarzyszącego jej przeorganizowania życia społecznego na zmianę sposobów, ale też jakości spędzania wolnego czasu w mieście. Ta obserwacja mimowolnie uruchamia znacznie szersze tematy, które z pewnością stworzą dla naszej dyskusji społeczno-polityczne tło. Dla kogo buduje się dziś nowe instytucje? Dla wypełnienia celów politycznych, stymulacji turystyki czy dla mieszkańców?

Jaki jest pożytek z muzeum w mieście?

___________

Dr inż. arch. Monika Arczyńska – współzałożycielka A2P2 architecture & planning, firmy konsultingowo-projektowej zajmującej się m.in. masterplanami, programowaniem inwestycji i działaniami partycypacyjnymi Adiunktka na Politechnice Gdańskiej. W latach 2006-2017 była związana z Heneghan Peng Architects, gdzie zajmowała się projektami budynków użyteczności publicznej, m.in. nagrodzonym Aga Khan Award Muzeum Palestyny na Zachodnim Brzegu, Wielkie Muzeum Egipskie w Kairze, Narodowe Centrum Sztuki Współczesnej w Moskwie, przebudowę Galerii Narodowej w Dublinie i centrum obsługi turystów Giant’s Causeway w Północnej Irlandii. Międzynarodowe doświadczenie wykorzystuje w Polsce, doradzając takim instytucjom jak Ossolineum, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Muzeum Archeologiczne w Biskupinie i Centrum Kreatywności Nowa Praga.

Dorota Jędruch – pracuje w Zakładzie Sztuki Nowoczesnej Instytutu Historii Sztuki UJ. Pracę doktorską „Trzy modele architektury socjalnej w XX-wiecznej Francji. Le Corbusier, Emile Aillaud, Ricardo Bofill” przygotowała pod kierunkiem prof. dr hab. Wojciecha Bałusa. Współkuratorka wystaw: m.in. „Za-mieszkanie 2012 – miasto ogrodów, miasto ogrodzeń” (Instytut Architektury/Muzeum Narodowe w Krakowie, 2012), „Reakcja na modernizm. Architektura Adolfa Szyszko-Bohusza” (Instytut Architektury/Muzeum Narodowe w Krakowie, 2013–2014), „Figury niemożliwe/Impossible objects” (Instytut Architektury – Pawilon Polski na XIV Międzynarodowym Biennale w Wenecji, 2014), „Wreszcie we własnym domu. Dom polski w transformacji” (w ramach 8. edycji festiwalu Warszawa w budowie, 2016), „Moc muzeum” (Muzeum Narodowe w Krakowie, 2021). Współzałożycielka fundacji Instytut Architektury, zawiązanej z badaniami i popularyzacją wiedzy o problemach współczesnej architektury i urbanistyki. Stale współpracuje z kwartalnikiem „Autoportret”.

Urszula Niziołek-Janiak – ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Łodzi na Wydziale Form Przemysłowych oraz studia podyplomowe z dziedziny informacji naukowej na Uniwersytecie Warszawskim. Zawodowo zajmuje się projektowaniem grafiki użytkowej, form użytkowych i wnętrz. Przez kilka lat związana także z Biblioteką Uniwersytetu Łódzkiego. Od 2008 r. działa społecznie na rzecz Łodzi, najpierw z Grupą Pewnych Osób, potem w Ruchu Społecznym Szacunek dla Łodzi. Współzałożycielka Stowarzyszenia Koalicja Tak!. Od 2018 r. wiceprzewodnicząca Federacji Piesza Polska (w organizacji). Współtwórczyni pierwszego łódzkiego Regulaminu Konsultacji Społecznych. Współautorka społecznego Programu Remontowego 100 Kamienic dla Łodzi. Wyróżniona w 2014 r. złotą odznaką Za opiekę nad zabytkami przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nagrodzona w 2016 r. złotą odznaką przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział w Łodzi.

Agnieszka Wojciechowska-Sej – historyczka sztuki i podyplomowa pedagog, edukatorka, wykładowczyni Uniwersytetu Łódzkiego. Od 2008 roku pracuje w Muzeum Sztuki w Łodzi w Dziale Edukacji. Programuje i realizuje działania edukacyjne adresowane do wszystkich grup wiekowych. Współtworzy programy szkoleniowe dla animatorów kulturowych i edukatorów muzealnych na zlecenie NIMOZ-u. Jest współautorką „Książki do zobaczenia” – zestawu instrukcji, jak twórczo patrzeć na rzeczywistość, nie tylko dzieła sztuki oraz opartych o książkę filmów „Książka do zobaczenia- praktycznie”. Współtworzyła scenariusze do programu telewizyjnego „Kulturanek” zrealizowanego wspólnie przez Muzeum Sztuki w Łodzi i TVP Kultura. W latach 2016-2017 współtworzyła polską odsłonę międzynarodowego projektu „Translocal: Museum as a Toolbox”, której wizualnym efektem była partycypacyjna wystawa „FIND ART”, kuratorowana przez łódzkich gimnazjalistów i licealistów. Od 2016 do 2018 roku pracowała jako koordynatorka łódzkiej odsłony programu Bardzo Młoda Kultura – Koalicje Kultury. Ekspertka Akademii Miasta w ramach Festiwalu Malta (2018), Niekongresu Edukatorów w Poznaniu (2018), Muzealnego Think-tanku organizowanego przez Muzeum Śląskie i Muzeum Polin (2019) oraz seminarium i warsztatów w ramach Kaliningradzkiego Festiwalu Muzeów – Dziecięce programy w Muzeach dla Dorosłych (2019). Uczestniczka poznańskiej edycji TEDxa – Do we really have to?. Obecnie pracuje w projekcie Polska Cyfrowa.

Marta Żakowska – antropolożka miejska, współzałożycielka i redaktorka naczelna „Magazynu Miasta”, pierwszego w Polsce interdyscyplinarnego i popularnonaukowego magazynu o mieście; inicjatorka Szkoły Architektury Społeczności (I edycja: 2020), ekspertka w obszarze miejskiej kultury mobilności. Prowadzi seminaria miejskie w School of Ideas SWPS, na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz w Instytucie Badań Przestrzeni Publicznej ASP w Warszawie i prowadziła różne miejskie seminaria niezależne, w tym m.in. popołudnia Społeczne Konteksty Budowania i Laboratorium Samochodowe w czasie festiwalu Warszawa W Budowie. Autorka tekstów poruszających społeczne konteksty architektury publikowanych m.in. w „Magazynie Miasta”, „Architektura Murator”, „Architektura&Biznes”, „Polityce” i „Gazecie Wyborczej” i współautorka podcastu Magazyn Miasta na tokfm.pl. Pomysłodawczyni i autorka przewodnika oraz programu edukacyjnego Miasta przyjazne starzeniu, zrealizowanego we współpracy z Globalną Siecią Miast i Gmin Przyjaznych Starzeniu WHO. Reprezentantka Polski w europejskiej grupie aktywistów City Makers biorącej udział w procesie tworzenia nowej Europejskiej Agendy Miejskiej. W 2019 roku nominowana w plebiscycie Osobowości 25-lecia miesięcznika „Architektura Murator”. Obecnie związana z Muzeum Warszawy, w którym realizuje autorski program edukacyjny dla dorosłych.

Spotkanie tłumaczone na polski język migowy.

* Dyskursywny cykl „Muzeum Przyszłości” towarzyszy wystawie „Awangardowe muzeum”, którą będziecie mogli oglądać jesienią w ms1.

MUZEUM PRZYSZŁOŚCI

Okrągłe rocznice zwykle skłaniają do refleksji - my jednak wybiegamy w przyszłość. 90-lecie przekazania muzeum Międzynarodowej Kolekcji Sztuki przez grupę „a.r.”, które obchodzimy w tym roku, traktujemy jako punkt wyjścia do rozmów, dyskusji i spekulacji o tym, czym będzie nasza instytucja za 10 lat, w swoje stulecie.

Osią tych rozważań jest „Awangardowe muzeum” – planowana na jesień 2021 wystawa, będąca efektem naszych wieloletnich badań. Ekspozycja, mimo że osadzona w kontekście historycznym, podejmie zaskakująco aktualne wątki. Pokaże bowiem awangardowe myślenie o instytucjach jako o przestrzeniach eksperymentu, rozwoju sztuki czy produkcji wiedzy. Pozwoli zobaczyć w muzeum inicjatywę społeczną, której celem jest projektowanie możliwych scenariuszy przyszłości. Lub - bardziej doraźnie - instytucjonalną formę samopomocy, bo z jednej strony zapewnia artystom finansowanie, z drugiej zaś archiwizuje ich twórczość dla kolejnych pokoleń. Działanie takich wychylonych w przyszłość instytucji, które można pomyśleć dzięki wystawie „Awangardowe muzeum”, ma więc odpowiadać na potrzeby tu i teraz.

Cykl rozmów, dyskusji i wykładów „Muzeum Przyszłości” ujmie w dyskursywną ramę tegoroczny program ms. Stworzy też płaszczyznę do interdyscyplinarnych dialogów na ważne dziś tematy, by móc zacząć budować pomost między obrazem muzeum z przeszłości a wizją muzeum przyszłości. W gronie teoretyczek i teoretyków, filozofek i filozofów, ekonomistek i ekonomistów, artystek i artystów i w końcu muzealniczek i muzealników, postaramy się pomyśleć, jakiego muzeum będziemy potrzebować za dekadę.

Całoroczna dyskusja toczyć się będzie na temat futurologicznych wizji przyszłości, ekonomii, świata wirtualnego, troski, zdrowia psychicznego, dostępności, uczestnictwa oraz ekonomii i ekologii uwagi. Tą drogą będziemy się zbliżać do możliwych wersji awangardowego muzeum przyszłości.