DIE ÖKONOMIE DES SCHENKENS: Joseph Beuys, Polentransport 1981
Joseph Beuys, artysta i Ryszard Stanisławski, dyrektor Muzeum Sztuki w Łodzi, fot. Archiwum Muzeum Sztuki w Łodzi
W sierpniu 1981 roku Joseph Beuys wraz z rodziną przyjechał do Łodzi z wyjątkowym darem - przekazał Muzeum Sztuki w Łodzi ponad 700 swoich dzieł. Akcja, którą nazwał "Polentransport 1981", była powtórzeniem gestu jaki dokładnie 50 lat wcześniej wykonał Władysław Strzemiński, kiedy przekazał nowo tworzącej się instytucji publicznej kolekcję dzieł najwybitniejszych artystów światowej awangardy, dziś znaną jako Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy "a.r.". Działanie Beuysa była także wyrazem wsparcia dla rodzącej się właśnie w Polsce "Solidarności", którą artysta postrzegał jako urzeczywistnienie jego idei "rzeźby społecznej". Dokumentacja fotograficzna wizyty Beuysa w Łodzi jest obecnie prezentowana na wystawie współorganizowanej przez Instytut Polski w Düsseldorfie i Muzeum Sztuki w Łodzi pt. "DIE ÖKONOMIE DES SCHENKENS: Joseph Beuys, Polentransport 1981". Kuratorem wystawy jest Maciej Cholewiński, pracownik Działu Dokumentacji Naukowej Muzeum Sztuki w Łodzi.
INFO
Miejsce
Instytut Polski w Düsseldorfie, Citadellstr. 7. 40213 Düsseldorf
Czas
Wernisaż
Fragment tekstu kuratorskiego:
Ujmując rzecz w kategoriach, jakimi posługiwał się Joseph Beuys: Polacy w latach 1980-1981 stworzyli gigantyczną „rzeźbę społeczną” złożoną z dziesięciu milionów elementów – „elementów antysocjalistycznych”, jak mówiła o nich komunistyczna propaganda. Była nią „Solidarność”, pierwszy niezależny od totalitarnej władzy związek zawodowy w krainie położonej mniej więcej między Eisenach w Niemieckiej Republice Demokratycznej a Władywostokiem w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. I w licznych miejscach rozsianych po całym świecie – w Chinach, Korei Północnej, Kambodży...
(…)
Pojawienie się „Solidarności” było dla Beuysa nie tylko widocznym znakiem rozpadu komunistycznej dyktatury, ale również zwiastunem budowy nowej rzeczywistości. Ów stworzony głównie przez robotników związek był ucieleśnieniem trzeciej drogi: szukania kompromisu, próbą przezwyciężenia komunizmu, ale z zachowaniem zdobyczy socjalnych, przy silnym oparciu o poczucie wspólnotowości i tradycję. Solidarnościowa aktywność jawiła się jako idealny przykład wymyślonej przez artystę „rzeźby społecznej”, w której tworzywem są ludzkie działania wpływające na sposób funkcjonowania, czyli kształt ludzkiej zbiorowości.
W sierpniu 1981 roku Joseph Beuys przyjechał do Łodzi wraz z rodziną, wioząc w drewnianej skrzyni umieszczonej na dachu campera dar złożony z ponad siedmiuset rysunków, obiektów, materiałów archiwalnych i dokumentacji swoich dotychczasowych działań, uzupełniony po przyjeździe o cykl 13 rysunków - notatek z akcji wręczania daru.
Wydarzenie to artysta nazwał „Polentransport 1981”. Nawiązywał w nim do historii Muzeum Sztuki w Łodzi, które powstało w 1930 roku i od początku swojego istnienia akcentowało silny związek ze sztuką awangardową. Trzonem okazała się Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.“, oficjalnie przekazana Muzeum Sztuki w Łodzi 15 lutego 1931 roku.
(…)
Do wybuchu II wojny światowej zgromadzono w Muzeum Sztuki w Łodzi ponad sto dzieł twórców międzynarodowej awangardy takich, jak: Jean Arp, Alexander Calder, Sonia Delaunay, Max Ernst, Fernand Léger, Pablo Picasso, Kurt Schwitters, Marcel Seuphor i Piet Mondrian, Georges Vantongerloo. Wszystkie zostały podarowane.
(…)
Dar Josepha Beuysa z sierpnia 1981 roku jest ważnym elementem kolekcji sztuki nowoczesnej XX i XXI wieku zgromadzonej w Muzeum Sztuki w Łodzi. Wpisuje się doskonale w historię i filozofię instytucji, której działalność rozpoczęła się właśnie od… daru. Ów gest, powtarzany później przez kolejnych artystów i kolekcjonerów, miał zmienić oblicze miasta – za pomocą idei, za pomocą obrazów - swobodnego wyrażania myśli.
Kurator: Maciej Cholewiński, Muzeum Sztuki w Łodzi
______________________________________________________________________________________________________________________________
Wystawa zrealizowana w ramach obchodów stulecia urodzin Josepha Beuysa w Niemczech. www.beuys2021.de , 40 rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce (13.12.1981), 30 rocznicy podpisania polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie (17.06.1991) oraz 90 rocznicy przekazania Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej przez grupę „a.r.” Muzeum Sztuki w Łodzi
Współorganizator:
Wystawa zrealizowana w ramach obchodów stulecia urodzin Josepha Beuysa w Niemczech
